Jèn yo rankontre pou pale sou spò ak atizana

Plizyè jèn ki soti nan katye kote vyolans gang ap ravaje nan kapital la te rankontre youn ak lòt pou pataje eksperyans yo, epi angaje yo nan aktivite espòtif

Anviwon 1500 jèn te reyini nan aktivite pwojè Semans Lapè (Grenn Lapè) Nasyonzini te sipòte a travè Fon Nasyonzini pou Konstwi lapè, anvan Jounen Entènasyonal lapè a rive, yon jounen yo selebre chak 21 septanm.

Rosemonde* (23 years old)

"Mwen rete nan Site Solèy ki anba kontwòl gang yo. Gen yon sèl wout ki soti nan katye lakay mwen an. Wout sa a souvan anba dlo aprè lapli fin tonbe oswa li plen fatra, kidonk li difisil pou m patisipe nan aktivite deyò. Mwen pa alèz kote mwen rete a. Manman mwen pa lakay mwen kounya a. Mwen gen 6 frè ak sè. Se mwen ki pi gran, kidonk mwen fè sa mwen kapab pou pran swen tèt mwen ak fanmi mwen. Mwen fè atizana, tankou zanno. Lè mwen rive patisipe nan aktivite nan gwo rasanbleman sa yo, mwen ka pale ak moun, mwen ka viv ak aji nòmalman. Mwen vin isit la pou jwi lavi m.

Mwen swete katye mwen an te tankou sa a, mwen swete li te gen lapè."

Samentha (22)

"Mwen se yon antreprenè. Mwen fè konfiti ak manba ak lòt pwodwi lakay mwen nan zòn Sen Maten. Mwen te aprann fè sa nan yon fòmasyon mwen te swiv. Mwen ta renmen vann nan boutik lokal yo, men pou fè sa mwen bezwen plis envestisman. Pou kounya a, mwen vann lakay mwen. Jèn an Ayiti vle avanse men li difisil pou jwenn èd, sitou lè pa gen yon sistèm sipò sosyal k ap fonksyone. Jèn yo strese anpil, donk mwen panse se yon bon bagay pou nou tout kontre jodi a, paske sa ap ede nou wè nou pa tèlman diferan ak moun k ap viv nan lòt katye yo.

Sitiyasyon an ap deteryore depi plizyè mwa, men malgre sa mwen panse mwen ka enspire lòt jèn yo pou yo avanse jan yo kapab. Mwen kwè nan tèt mwen anpil. Mwen se yon lidè pou fanmi mwen."

Evens (19)

"Anpil jèn, menm jan ak twa sè m yo ki fini lekòl, yo pase pifò tan yo chita lakay yo san yo pa gen anyen pou yo fè. Aktivite sa yo, ki gen ladann fòmasyon enpòtan anpil paske yo ede nou gade pi lwen. Natirèlman, li bon pou pase tan ak lòt jèn. Mwen renmen fè espò. Menm lè m te piti, mwen te fò epi renmen konpetisyon, sa ankouraje m toujou jodi a pou m kontinye amelyore m. Rèv mwen pou lòt jèn yo se pou yo wè avni yo, menm jan mwen wè lavi mwen.

Sa vle di pou yo konsantre plis sou travay yo, sou sa yo bezwen aprann. Mwen toujou ankouraje yo pou yo eseye. Youn nan rèv mwen se, lè mwen fini lekòl, mwen vle vwayaje, dekouvri lòt peyi, men kounye a li pa posib."

Joseph (21)

"Lavi nan peyi D Ayiti tèlman pi difisil kounya a, akòz ensekirite, enstabilite politik la, mete sou kriz gaz la. Daprè granpapa mwen, lavi a pa t janm konsa lontan. Li vin pi difisil ane aprè ane pou viv nan peyi a. Yon aktivite tankou sa a trè enpòtan, paske li ede jèn yo rankontre ak lòt epi wè vrè valè yo. Peyi a bezwen plis aktivite lwazi sen pou jenès la. Pwojè Semans Lapè a te ban mwen fòmasyon, kounya a mwen se yon antreprenè. Mwen se yon etidyan tou. Mwen t ap vann chokola byenavan pwojè a, men kounya a gras ak nouvo konesans mwen genyen, pwodui m yo pi byen prezante. Biznis mwen an rele Happy Choco.

Mwen se yon antreprenè, men lekòl ap toujou pi enpòtan pou mwen.

Mirlande (19)

"Sitiyasyon lakay mwen nan Site Limyè tèlman difisil. Chaje vyolans, men tou, lè lapli tonbe, nou anba dlo. Zòn lan inonde. Lavi pa t janm fasil, men li pa t janm te move konsa. Li difisil pou zanmi m, vin lakay mwen. Anpil moun jije nou paske nou soti nan zòn sa a nan kapital la.

Bagay yo dwe chanje, pou nou pa viv nan yon sosyete kote gen moun anwo ak moun anba. Tout moun dwe gen yon bon lavi. Pifò moun ki sibi vyolans yo pa merite sa. Aktivite sa a pèmèt nou fè ti pale epi ede nou pran nouvèl zanmi nou. Sa vrèman enpòtan pou mwen. Mwen renmen danse, m panse si aktivite sa yo te kapab fèt pi souvan, jè n tankou m te ka pran yon souf. Rèv mwen se ale nan inivèsite pou m vin yon kontab epi kontinye danse nan nivo pwofesyonèl.

Men, li difisil paske nou pa gen mwayen pou nou kontinye ak menm lekòl klasik nan moman sa yo. Se youn nan pwoblèm pi fò jèn bò isit la genyen. Anpil nan nou gen talan ak entèlijans, men nou pa ka eksplwate li nan avantaj nou. Aktivite jodi a ka kontribye nan chanje atitid tout moun sou jèn ki soti nan katye defavorize yo.”

* Tout non patisipan yo chanje pou pwoteje idantite yo.

PBF, se Fon Nasyonzini pou Konstwi lapè. Aktivite sa a rive fèt men nan men ak Concern, Òganizasyon Nasyonal Lakou Lapè ak SAKALA nan kad pwojè Semans Lapè.