Gwo kout rèl ayisyen ki deplase kite lakay yo a pete : “anyen m pa ye, m pa moun m te ye a ankò”

Moun nan mitan pòtoprens kapital peyi a ki viktim nan zak briganday kraze brize gang ame yo, eksplike nasyonzini kijan lavi yo vin chanje britsoukou. Yonn nan yo fè konnen li santi li pèdi idantite l e l pa vo anyen ankò.

Moun sa a ak lòt ankò te nan yon ti bat bouch avèk Elin Josèf k ap travay nan pòtoprens pou (OIM) òganisyon entènasyonal pou migrasyon yo ansanm ak yon ekip kap bay soutyen ak laswenyay sikososyal ak moun ki te pete kouri kite lakay yo akoz zak vyolans ak ensekirite ki t ap layite.

Li te pale ak nasyonzini enfo de vi profesyonèl li e kijan li bay soutyen ak fanmi li.

“Mwen dwe di li vin pi difisil pou m fè travay mwen paske m paka deplase libe libè pou m al pran swen moun ki deplase kite kay yo e li reprezante yon gwo danje pou mwen sitou pou m al vizite moun k ap viv nan zòn wouj yo”.

Ensekirite peyi Dayiti a pa gen parèy - Pa gen pèsonn ki santi yo ansekirite nan gwo bout tonton vyolans ak anlèvman epi zak briganday gwoup ame yo ap fè. Tout moun ka viktim nenpòt kilè, se woule Boul ensekirite a ap woule nan mitan tèren peyi Dayiti e l ka al frape nan pye nenpòt jwè nenpòt ki lè, pou rezon sa a se pou n toujou rete je kale.

Pèdi idantite

Nan moman ki sot pase la a, mwen te rankontre ak yon kominote agrikilè ki te oblije pete kouri epi kite tè yo ki konn fè anpil legim anlè nan tèt petyonvil yon katye ki lokalizel nan sidès pòtoprens.

Youn nan dirijan yo fè m konnen kijan yo rive pèdi modèl vi yo te konn ap mennen anvan an, yo pat kapab pran bon ti van byen fre nan mòn yo ankò epi yo pat kapab non plis viv sou fòs ponyèt yo. Kounye a yap manje yon sèl inifòm manje tout lè bondye fè jou, e yap viv ak lòt moun yo pa konnen nan yon kan yo fè pou moun ki te kouri kite kay yo e yo preske pa jwenn dlo pou bwè , pou benyen ak kote ki kòdjanm pou fè bezwen yo.

Li te di m li pa moun li te ye a ankò, li te pèdi idantite l kite repranzante pou li tout sa l te posede nan mond lan. Li te di kounye a li pa vo anyen ankò.

Mwen te konn tande yon bann istwa nan bouch moun, ki santi yo dezespere kite viv epi asiste lè yo tap vyole madanm yo ak tout piti fi yo, ki konn tou atrape maladi sida. Moun sa yo te nan yon kondisyon kote yo pa kapab proteje manb fanmi yo, e anpil nan yo santi se yo menm menm ki responsab sa ki te rive pwòch fanmi yo a. Yon nèg te menm di li pa vo anyen ankò e pafwa move lide pou l pann tèt li konn monte nan tèt li.

Mwen te konn tande anpil ti moun ki tap plenyen e yo pa wè ki lè pou papa yo antre vin jwenn yo lakay la akoz yo pè pou moun pa antre fè yo mal.

Soutyen Sikològ

Nou menm k ap travay nan ekip OIM nan, nou bay moun ki santi yo an detrès yo premye swen tankou nou rive fè pou yo kèk seyans endividyèl ak seyans gwoup. E nou konn menm ap siveye pou moun sa yo rete yon kote ki plizoumwen ansekirite.

Pou ede yo detann yo nou konn pwopoze yo plizyè seyans relaksasyon e nou konn mande yo patisipe nan anpil aktivite k ap pèmèt yo rekreye yo. Nou sèvi ak apwòch ki mete moun nan wonn sant la, nan sans sa a, nou bay eksperyans ak sa moun yo viv anpil valè e konsa nou pa neglije kèk bagay nou jwenn nan kilti pèp ayisyen an tankou pwovèb ak dans yo.

M konn menm bay konsèy ak moun ki granmoun anpil yo.Te menm gen yon fi ki te vin wè m pou l remèsye m aprè nou te fin gen yon seyans ansanm li te tou fè m konnen se te premye fwa yo te ba l chans pale sou doulè li te santi.

Lavi fanmi

Mwen dwe panse tou ak pwòp fanmi m, mwen oblije leve pitit mwen yo e kenbe yo nan prizon lakay mwen. Mwen pa kapab menm mennen yo fè yon ti pwonmennen pou yo ta pran yon ti van byen fre.

Pitit fi mwen ki gen 5 lane toujou gade m byen dwat nan zye lè m dwe kite lakay pou m al travay oubyen lè m al ravitaye e li fè m pwomèt li ke m ap rive antre san okenn pikan pa pike m. E konpòtman sa toujou banm anpil kè kase e li fè m tris anpil.

Pitit gason mwen an ki gen 10 lane te di m yon jou si prezidan ki prezidan yo te rive touye l lakay li ebyen pa gen okenn moun ki ansekirite nan peyi a. Lè l tap di m sa, li te tou fè m konnen, li tande yo di yo kite kadav moun yo asasinen nan lari ap dekonpoze. E mwen menm m te tou rete bèkèkè.

Lakay la nou fè jèfò pou n rive gen yon vi nòmal. Ti moun mwen yo fè kèk kout mizik ak enstriman yo te aprann jwe. Kè k fwa nou te fè piknik nan lakou lakay nou e nou konn fè tou yon bon bout tan ap gade fim e nou konn tou chante sou mizik nou konn ap pase yo, yon fason pou nou entèprete yo.

Ak tout kè mwen, mwen swete pou ayiti retounen nan nòmal li pou l tounen yon peyi estab kote sekirite tabli e blayi kò l san pwobèm. Mwen swete ,pou tout moun ki pete kouri kite lakay yo rive retounen.Mwen swete tou, tout agrikiltè kapab tounen nan jaden yo pou kontinye fè manje donnen.

Atik sa a te pibliye nan nouvèl Nasyonzini.