Kesyon ak repons sou kolera

Kisa kolera ye?

Kolera se yon enfeksyon ki grav. Se yon bakteri ki gen fòm alonje yo rele Vibrio Cholerae ki bay maladi sa a. Moun trape l nan dlo ak manje ki pa trete ki rantre nan bouch yo. 

Nan pifò ka yo, enfeksyon an bay moun nan yon ti dyare oswa li pa gen sentom ditou. Men, nan 5 à 10 %  ka yo, pasyan yo gen yon gwo dyare ak vomisman ki grav anpil soti premye rive nan senkyèm jou aprè moun lan te ekspoze ak bakteri a. Nan ka sa a, moun nan ka pèdi anpil likid nan kò l, sa ka lakoz li dezidrate byen rapid nan yon pwen ki grav. Si pa gen tretman rapid, moun nan ka mouri byen rapid. 

Kijan kolera pwopaje?

Yon moun ka enfekte nan bwè dlo oswa nan manje, bakteri ki bay kolera a kontamine. Nan manje, plis kote moun yo trape maladi a se lè yo manje manje ki sot nan lanmè, tankou pwason, krab, kribich, elatriye ki kri oswa ki mal kuit osnon nan fwi ak legim ki kri ak lòt manje tou ki kontamine pandan y ap prepare oswa estoke yo.

Bakteri ki prezan nan matyè fekal yon moun ki enfekte se prensipal sous kontaminasyon maladi kolera a. Bakteri a ka viv nan anviwònman ki gen dlo lapli, rivyè oswa dlo moun fin sèvi melanje ak dlo lanmè, li ka viv tou nan dlo akote lanmè a. Kidonk maladi a ka pwopaje fasilman nan zòn kote dlo moun yo fin sèvi yo ak dlo pou moun bwè yo pa trete kòmsadwa.

Kòman pou pwoteje tèt ou kont kolera?

Moun k ap viv nan zòn ki gen gwo risk yo ka pwoteje tèt yo lè yo swiv bon règ ijyèn ki senp.

Men kèk prensip ki ap itil:

• Byen lave men w, sitou anvan w prepare oswa kòmanse manje
• Byen kuit manje yo epi manje yo cho (Asire w manje w achte nan men machann nan lari yo byen kuit devan w epi yo pa gen anyen ki kri ladan yo.)
• Bouyi oswa trete dlo pou bwè yo (evite bwè glas, sof si w konnen se yon dlo trete ki fè l.)
• Itilize enstalasyon sanitè yo.

Anvan tout bagay, fè anpil atansyon ak manje ak dlo, ansanm ak glas, epi sonje ti règ senp sa : bouyi l, kuit li, kale l, oubyen ba l vag

Ki tretman ki disponib?

Tretman ki pi enpòtan se reyidratasyon an, li fèt lè w ranplase byen rapid dlo ak sèl moun nan pèdi pandan dyare ak vomisman an. Yon reyidratasyon alavans ka sove lavi prèske tout pasyan ki gen kolera yo.

Si ou menm oswa yon manm nan fanmi w santi yon sentom vant pase ki sanble a kolera, tretman an se menm kalte reyidratasyon yo plis antibyotik. Yo dwe pran sewòm oral touswit. Men, si yo pa disponib, OPS/OMS rekòmande yon fòmil ki ka ranplanse l ki se 6 ti kiyè sik, plis yon kiyè sèl nan yon lit dlo trete, li gen menm pwopòsyon ak sewòm oral la (yon ti kiyè gen yon volim 5 mililit). Men kòman pou pran l:

• Timoun ki gen mwens pase 2 lane : 50 a 100 ml (1/4 tas a 1/2 tas) melanj sewòm oral; aprè chak twalèt dyare jiska anviwon 1/2 lit pa jou

• Timoun ki gen ant 2 a 9 lane : 100 a 200 ml pa jou apre chak twalèt dyare jiska anviwon 1 lit pa jou 

• Pasyan a pati 10 lane otan sa nesesè; jiska anviwon 2 lit pa jou 

Pou pasyan ki dezidrate anpil yo, li rekòmande pou pran sewòm nan ponyèt yo.

Èske vaksen an pwoteje moun kont kolera ?

Vaksen kont kolera yo pran nan bouch la ofri yon bon pwoteksyon jiska 3 lane kont maladi kolera. Men, kòm vaksen sa yo pa ofri yon pwoteksyon a 100%, nou dwe toujou pran prekosyon ijyèn debaz yo tankou lave men nou ak sa n ap manje ak dlo pwòp.